Έγινε η αρπαγή της Περσεφόνης στην Ερμιόνη;
Ο Απολλόδωρος και ο Παυσανίας τοποθετούν την αρπαγή την Περσεφόνης και την άνοδο από τον Άδη του Ηρακλή με τον Κέρβερο στην Ερμιόνη. Ας δούμε τί κρύβεται πίσω από αυτούς τους μύθους.
Μπαίνοντας στο φαράγγι Καταφύκι από τη γέφυρα επάνω στη ρεματιά. Κάτω από τη γέφυρα ίσα που διακρίνεται ο σταυρός για να μην φύγουν από το στενό τα δαιμόνια
Σημείωση: Όταν έμενα στο Κρανίδι, πολύ κοντά στην Ερμιόνη, αφιέρωσα αρκετό χρόνο μελέτης και επιτόπιας έρευνας για να προσπαθήσω να βρω κάποια στοιχεία παραπάνω για αυτούς τους μύθους. Όπως θα διαβάσετε παρακάτω υπάρχουν σημεία που αφορούν τους μύθους αυτούς και μπορεί ο καθένας να τα επισκεφθεί.
Ο μύθος είναι λίγο πολύ γνωστός. Ο Πλούτωνας, θεός του Άδη, ήθελε για γυναίκα του την κόρη της Δήμητρας Περσεφόνη. Μία μέρα που η Περσεφόνη μάζευε λουλούδια στο Νυσίο Πεδίο ο Πλούτωνας συννενοήθηκε με τη Γη για να βγάλει μπροστά της ένα πανέμορφο νάρκισσο με εκατό ευωδιαστά άνθη. Μόλις η Περσεφόνη έσκυψε να τα κόψει η γη άνοιξε στα δύο και πετάχτηκε ο Πλούτωνας πάνω στο άρμα του και την άρπαξε στην αγκαλιά του. Η Περσεφόνη έβαλε τα κλάματα αλλά μόλις το άρμα τράβηξε για τον κάτω κόσμο έμπηξε μία φωνή που τόσο δυνατή που ακούστηκε στα πέρατα της γης.
Μάταια η μητέρα της Δήμητρα την έψαχνε μέρα και νύχτα με δάδες μέχρι που πήγε στην Ερμιόνη και οι Ερμιονείς της μαρτύρησαν την αρπαγή μιάς και είδαν και άκουσαν τα πάντα. (Απολλόδωρος)
Στην πόλη υπήρχε κατά την αρχαιότητα ναός της Χθονίας Δήμητρας στον οποίο τελούνταν τελετές «Καταγωγής» στον Κάτω Κόσμο παρόμοιες με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Για τις ανάγκες των τελετών υπήρχε η στοά της Ηχούς, χάσμα γης και μία συμβολική Αχερουσία λίμνη. Η αρχαία λατρεία έχει επιβιώσει ως σήμερα γιατί επάνω στο ναό έχει χτιστεί η εκκλησία των Ταξιαρχών γιατί οι ταξιάρχες Μιχαήλ και Γαβριήλ είναι οι ψυχοπομποί του Χριστιανισμού.
Ο τεράστιος βράχος με την σπηλιά που οι αρχαίοι Ερμιονείς θεωρούσαν είσοδο στον Άδη ίσα που διακρίνεται στη μέση του βράχου. Οι γκρεμοί φαίνονται σα να έχουν ρυτίδες και όλος ο βράχος δείχνει σα να είναι γέρικος
Όλη αυτή η λατρεία ξεκίνησε εξαιτίας ενός συγκεκριμένου σημείου που ως και σήμερα θεωρείται τόπος δαιμονικός, το φαράγγι Καταφύκι. Είναι ένα στενό πέρασμα στο οποίο κυριαρχεί ένας τεράστιος και άσχημος κάθετος βράχος. Το ύψος του όπως τον είδα θα ξεπερνάει τα 100 μέτρα. Στη μέση του φαίνεται μία σπηλιά που τη θεωρούσαν οι αρχαίοι Ερμιονείς την είσοδο στον Άδη. Από εκεί πίστευαν οι αρχαίοι Ερμιονείς ότι ο Ηρακλής ανέβασε τον φύλακα του Άδη Κέρβερο (Παυσανίας). Σιγή κυριαρχεί στο πέρασμα μόνο ο άνεμος, το θρόϊσμα των φύλλων και το κράξιμο από τα κοράκια ακούγεται και αυτοί οι ήχοι μεγενθυμένοι απο την ηχώ του περάσματος. Η ησυχία εξάπτει τις αισθήσεις και αισθάνεσαι ότι ανά πάσα στιγμή θα σπάσει.
Ένας ακόμα κάθετος βράχος. Το πέρασμα έχει φοβερή ηχώ
Η ηχώ στο πέρασμα είναι κάτι που δεν έχω ξανασυναντήσει, έμαθα μάλιστα και πράγματα που δεν ήξερα για την ηχώ. Τρεις κάθετοι βράχοι αναπαράγουν ένα δυνατό ήχο τρείς φορές. Οι δύο μικρότεροι αντηχούν τον ήχο επί τόπου κάνοντας μία διπλή ηχώ με διαφορά κλασμάτων του δευτερολέπτου. Ο τεράστιος βράχος επειδή είναι σε μεγάλη απόσταση αργεί να αντηχήσει. Μόλις τελειώνουν οι δύο προηγούμενες τότε τον ακούς αλλά μπάσα και χαμηλά και να τρεμοπαίζει και με ένα εφέ που θα το περιέγραφα ως fade in και fade out. Σε όλα αυτά τα ηχητικά συμβάλει και το ότι είναι τόσο τεράστιος που αγκαλιάζει το φαράγγι όπως σε ένα αρχαίο θέατρο το κοίλο αγκαλιάζει την ορχήστρα. Εμένα προσωπικά μου φάνηκε η αντήχηση του σα μία κραυγή απελπισίας σαν αυτόν που περιγράφει ο μύθος της Περσεφόνης.
Το Καταφύκι σε ώρα καταιγίδας
Δεν αρκέστηκα όμως σε αυτό. Το ερώτημα που μου γεννήθηκε ήταν πως θα ακουγόταν η ηχώ εν μέσω καταιγίδας. Μία μέρα λοιπόν με καταιγίδα έσπευσα στο στενό και ο τεράστιος βράχος παλλόταν στο ρυθμό των αστραπών και των βροντών σα να ήταν φτιαγμένος για αυτές και να μπορεί να μιλάει μαζί τους. Ανέβηκα στο αυτοκίνητο μου και οδήγησα για να ακούσω το φαινόμενο από μακριά. Ήταν σαν ένα ηφαίστειο που αντί για λάβα έβγαζε ήχους. Άκουγα την αντήχηση των αστραπών και των βροντών πιό μπάσα όμως, ο τεράστιος βράχος είπα ότι αντηχεί τους ήχους πιό μπάσα.
Σταυρός φυλάει την είσοδο του περάσματος για να μη φύγουν τα δαιμόνια
Το εκκλησάκι του Άϊ Νικόλα φυλάει την είσοδο του περάσματος. Από πίσω γράφει «Χριστός Ανέστη» και «Αληθώς ο κύριος μας»
Έτσι κατάλαβα γιατί ο τόπος θεωρούνταν δαιμονικός και στη σύγχρονη περίοδο. Στην είσοδο του φαραγγιού υπάρχει εκκλησάκι του Άϊ Νικόλα για να μη μπορούν να βγουν έξω τα δαιμόνια. Οι σταυροί και το «Χριστός Ανέστη» εμένα μου προκάλεσαν ανατριχίλα στην πρώτη επίσκεψη. Στην άλλη είσοδο του φαραγγιού στο χωριό Φούρνοι υπάρχει εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων. Πίστευαν ότι από τη σπηλιά μπαινόβγαιναν δαιμονικά όταν τις νύχτες φυσούσε μανιασμένα αέρας. Πίστευαν επίσης ότι μία καλόγρια η Μπαμπ - Γκελίνα είχε μέσα της δαιμονικά κι όταν την έπιανε κρίση οι δαίμονες την ανεβοκατέβαζαν στην σπηλιά. Κανείς δεν έμπαινε στο φαράγγι νύχτα με δυνατό αέρα γιατί η αντήχηση πολλαπλασίαζε το θρόϊσμα των φύλλων.
Στην άκρη της Χερσονήσου της Ερμιόνης το Μπίστι οι παλιοί έβλεπαν μία ψηλή γυναίκα την Βιτόριζα που ζούσε σε σπηλιά. Άλλοι έλεγαν ότι ήταν νεράϊδα κι άλλοι πως περίμενε τον άντρα της και τον γιο της που είχαν πνιγεί. Ακόμα και το Καταφύκι εικάζεται ότι προέρχεται από το «Καταφυγή» δηλαδή φεύγω προς τα κάτω, τον Κάτω Κόσμο δηλαδή.
Κοράκια υπάρχουν άφθονα στο φαράγγι. Το κράξιμο τους μεγενθύνεται από την ηχώ
Πέρα από τα παραπάνω το Καταφύκι προσφέρεται για φυσιολατρικό περίπατο
Η πρόσβαση στο Καταφύκι γίνεται από διάφορους δρόμους που ξεκινούν αριστερά της επαρχιακής οδού Ερμιόνης - Θερμησίας. Ο δρόμος που καταλήγει στο φαράγγι είναι κακός χωματόδρομος. Υπάρχει και είσοδος από το χωριό Φούρνοι η οποία έχει πιό βατό δρόμο και είναι πιό γραφική διαδρομή.
